İstanbul Tabip Odası (İTO) Yönetim Kurulu Üyesi Ayşen Yavru, mevsimsel enfeksiyonlar ve Covid-19 nedeniyle acil yatması gereken hastalara yatak ve özellikle yoğun bakım yatağı bulmanın son derece güç hatta olanaksız hale geldiğini söyledi.

İTO’da bugün düzenlenen basın toplantısında Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Esin Tuncay da bir yandan mevsimsel viral ve bakteriyel enfeksiyonların diğer yandan Covid-19 salgınının yoğun bakım ve acil servisleri çalışamaz hale getirdiğini söyledi. Alandaki hekimlerin aktardığına göre, acil servislerde muayene kuyrukları uzadı, acil girişim gerektiren kırmızı alan hastaları için sedye kalmadı, bazı hastalar yoğun bakım yatağı açılması için günlerce sedye üzerinde bekletiliyor.

Dr. Yavru acil servislerdeki yığılmanın, enfeksiyonun yanı sıra önemli bir nedeninin poliklinik randevusu bulamayanların acillere akın etmesi olduğunu söyledi. Bu yığılma şiddete de zemin hazırlıyor.

Salgınlar ve enfeksiyonlarla ilk mücadele yeri birinci basamak sağlık kurumları, yani aile sağlığı merkezleri. Ancak birinci basamağın yüksek sayıda nüfusa hizmet vermek zorunda bırakılması, bölge tabanlı olmaması, sevk zincirinin devreye girmemesi salgın dönemlerinde buraların etkin kullanımını engelliyor. Sağlık hizmetlerindeki aksaklıklar, pandemi zamanını aratmayacak kadar dolan yoğun bakımlar, yoğun bakım yatağı bekleyen hastalar, bu hastaları tedavi etmek ve uygun merkez bulmak için çırpınan sağlık çalışanlarının yaşadığı güçlüklerle kendini gösteriyor.

Evde, palyatif ve ara yoğun bakımların  gelişmesi lazım

İstanbul’da yoğun bakım yatak sayısı görece yeterli olsa da özellikle Covid, İnfluenza ve RSV enfeksiyonlarının bir önceki yılın aynı dönemine göre iki kata yakın arttığını belirten Yavru şöyle devam etti: “Etkilenen yaşlı nüfusun yoğun bakıma gereksinim göstermesiyle mevcut yoğun bakım yatak sayısı ihtiyacı karşılamakta yetersiz kalıyor. Hastalıkların artması yanında yoğun bakım yataklarının yanlış kullanımı da bugün yaşanan durumu hazırlayan nedenlerden. Uzun yıllardır, genel durumu bozuk, ağızdan beslenemeyen 80 yaş üstü ve son dönem kanser hastaları yoğun bakımlarda takip edilmek zorunda kalınıyor. Evde bakım, palyatif bakım, ara yoğun bakım gibi kavramların gelişmemiş olması, bu merkezlerin kurulması için yeterince kaynak ayrılmaması yoğun bakım yataklarının verimli kullanımını engelliyor.”

Yatakların yarısı kamuda

Yoğun bakım yataklarının yaklaşık yüzde 35’i özel sektörde, yüzde 15 kadarı büyük kısmı zaten paralı vakıf üniversiteleri olan üniversite hastanelerinde. Toplam yoğun bakım yatağının yüzde 50’si kamu hastanelerinde bulunuyor. Yavru bu tablonun sağlığın ticarileşmesinin vahim sonuçlarını yeterince gösterdiğini söyledi. Yavru sıkıntıları madde madde şöyle sıraladı:

*Yoğun bakım yatak doluluk oranı yüzde 100’e yakın ve yaş ortalaması 80.  

*Yatışlar genel olarak pnömoni, viral-bakteriyel enfeksiyon olup, çoğunda böbrek yetmezliği eşlik ediyor.

*Uzun yıllardır genel durumu bozuk, ağızdan gıda alamayan, 80 yaş üstü, bir kısmı evde bakım hastası, ya da son dönem kanser hastaları başka yer olmadığı için yoğun bakımlara yatırılıyor.

Sağlık kuruluşları ve toplu taşımada maske takılsın

İTO ayrıca grip, Covid, RSV üçlü salgınının görüldüğü bu günlerde; sağlık kuruluşlarında ve toplu taşımada maske kullanılması, hastaların izolasyonu, basamaklı sağlık hizmetinin tesis edilmesi ve yoğun bakım yataklarının yanlış kullanımının önlenmesi için Sağlık Bakanlığını göreve çağırdı.